- Kalitenin Tanımı
 Kalite kavramı insanların ve sistemlerin "hata yapması" ve "mükemmele
ulaşma isteği" gerçeğinden ortaya çıkmıştır. Latince nasıl oluştuğu anlamına
gelen "Qualis" kelimesinden türemiş ve "Qualitas" kelimesiyle ifade edilmiştir.
Kalite'nin değişik tanımları bulunmaktadır:
Kalite; belirlenen şartlar altında ve belirlenen bir zaman süresi içinde istenilen fonksiyonları yerine getirebilme kabiliyetidir.
Kalite, bir ürünün kulanım uygunluğunu belirleyen özelliklerinin
tümüdür.
Kalite, herhangi bir ürün sınıfının özelliklerinin insan topluluklarının
istek potansiyelini karşılayabilme derecesidir.
Kalite, önceden tespit edilmiş olan spesifikasyonlara ya da standartlara
göre üretim yapma olgusudur.
Alıcı tarafından aranılan belirli şartları en iyi karşılayan anlamında
kullanılan "Kalite" kısaca "amaçlara uygunluk derecesi" olarak
tanımlanabilmektedir. Buradaki amaç kullanıcı kimsenin veya tüketicinin
istek ve gereksinimleri olmaktadır.
Kalite sınırları devamlı genişleyen bir kavramdır. Teknoloji, değişen
koşullar, ihtiyaçlar kaliteye değişik boyutlar getirmektedir.
Kalite niteliği bakımından dinamik bir özellik taşımakta, tüketici ihtiyaçlarına paralel olarak gelişmekte ve değişmektedir. Veri toplamak suretiyle üretici, yeni teknikler ve yeni örgütlenme yolları geliştirerek aynı maliyetle daha yüksek kalitede üretmek ve tüketicinin kaliteye yönelik taleplerini yerine getirmek durumundadır.
Üreticilerin birçoğu için düşük kalitenin karlılık üzerine olumsuz etki yapması gerçeği ortadadır. Düşük kalite, imalatçı için hataları bulma ve düzeltmedeki maliyet demektir. Bazen bu maliyetler büyük boyutlara ulaşabilmektedir.
Ayrıca düşük kalitenin alıcılardaki güven kaybından dolayı ürünün piyasa
payının azalmasına neden olacağı da açıktır.
Bir malın kalitesi, Kalite Parametreleri olarak nitelenebilen unsurlardan
oluşmaktadır. Bu unsurlar malın çeşidine göre değişmektedir. Mekanik ve
elektronik mallarda performans, güvenlik ve görünümle ilgili olabilirken,
kimyasal ürünler için fiziksel ve kimyevi özellikler, tıbbi etki, zehirlilik, tat gibi parametreler önemli olabilmektedir.
Tanımlar ve açıklamalardan yola çıkarak kalitenin esas olarak başlıca 2 faktörü içerdiği görülmektedir.
- Objektif özellikler
- Subjektif özellikler
Objektif özellikler insan unsurunun dışında kalan özelliklerdir. Subjektif özellikler ise objektif özellikleri görmekten hissetmekten ve düşünmekten kaynaklanan özelliklerdir.
Kalitenin subjektif özellikleri ne ölçüde objektif hale getirilebiliniyor ise o ölçüde kontrol etme olanağı ortaya çıkmaktadır.
Standardizasyon objektif ölçüler esasına göre çalışan bir yöntemdir. Diğer bir anlamda kalite dediğimiz kavramın iskeletini teşkil etmektedir. Objektif esaslara göre yapılan bu iskelete subjektif bazı özelliklerin de ilave edilmesiyle kalite kavramı ortaya çıkmaktadır.
Standarda uygun mal asgari kaliteye sahip demektir. Fakat her standart mal mutlaka en yüksek kalitede mal demek değildir. Bununla beraber kaliteli malda standarda uygun anlamına gelmemektedir.
Kalite bir güven duygusu yaratmaktadır. Güven kriterinin oluşumu kalitenin değerlendirilmebilme imkanına bağlıdır. Değerlendirilebilme ise ölçülebilme imkanına bağlıdır. Ölçülebilme kalite ile ilgili metroloji çalışmaları kapsamına girmekte ve ceşitli test ve incelemeleri içermektedir.
Madde veya mamülün kalitesinin, imalatçıları tarafından kullanıcı veya tüketiciye güvenilir ve tarafsız kuruluşlarca verilmiş bazı belgelerle garantiye alınması da önem taşımaktadır. Belge bir güven aracı olacağından kalitesi belgelenmiş bir mamülün tercih edileceği de açıktır.
Kısaca ifade edilecek olursa, standartlar, kalite kontrolü, belgelendirme ve metroloji çalışmalarının düzenlenmesinin kaliteyi artırma yönünde etkili araçlar oldukları ortaya çıkmaktadır.
Kullanıma uygunluktur.(Dr.J.M.JURAN)
Şartlara uygunluktur.(P.B.CROSBY) Sayfanın Başına Git
- KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ NEDİR?
Bir organizasyonu kalite bakımından idare ve kontrol için gerekli yönetim sistemidir. Kurulacak ve sürekli yürütülecek bu sistem ile, beklentilerin karşılanması ve sürekli olarak iyileştirme sağlanması hedeflenmektedir.
- KALİTE ÇEMBERİ
 Kalite, tüketici ihtiyaçlarının ortaya çıktığı bütün alan ve aşamalarda söz
konusu olmaktadır ve ürünün özellikle hitap ettiği tüketiciye ulaşıncaya kadar geçirdiği bütün aşamalarda izlenmesi gerekmektedir.
Kalite çemberi, tüketici ihtiyaçlarının belirlenmesinden yola çıkılarak, ürünün daha amaca uygun, daha beklentilere cevap verebilen, daha kaliteli olabilmesi için yapılacak üretim teknikleri, tasarım eğişiklikleri, ve geliştirme işlemlerinin tümünden oluşan bir sistemdir.
Kalite çemberinde yer alan aşamalar:
Piyasa araştırması
İmalatçı için alıcı veya tüketicinin ne istediğini bilmek onun satınalabileceği
kalite düzeyinde nasıl bir mal üretilmesi gerektiğini saptamak piyasa
araştırması ile mümkün olmaktadır. Ayrıca rakip mallar hakkında bilgi de
piyasa araştırması ile sağlanmaktadır
Bazı mallar için (genellikle kullanıcının güvenliğini etkileyebilecek)
uygulanmakta olan zorunlu yasaların bilinmesi gibi araştırma ile sağlanan
diğer bilgiler, kaliteli mal üretiminde yer alacak olan çeşitli aşamalara bir
başlangıç noktası teşkil etmektedir.
Ürün geliştirme
Piyasa araştırmasının sonucunda ortaya çıkan kalite standartlarına dayalı
olarak bir ürün geliştirilecektir. Ürün geliştirme ve dizayn çalışmalarında
yeralan personel, piyasa araştırmasından elde edilen bilgilerin üretilen mala
aktarılmasından sorumludurlar. Bu arada hammadde ve imalat işlemlerinin de dikkate alınması gerekmektedir. Ürün geliştirme çalışmaları ile ürünün
özellikleri açık bir şekilde ortaya konulup dizayn işlemine temel teşkil etmelidir.
Benzer ürünlerin dizaynı ve üretiminden kazanılan deneyimler de dikkate alınmalıdır. Bu, ürün geliştirme ve dizayn personeli ile diğer bölüm çalışanları (imalat, kalite kontrol, servis gibi) arasındaki yakın ilişki ile sağlanabilmektedir.
Diğer personel ile koordineli bir şekilde yapılan geliştirme ve dizayn
çalışmaları ürünün özelliklerine göre sonuçlanmaktadır. Dizayn kalitesi bu
özelliklerin açık ve kesin bir şekilde ortaya konulabildiği ölçüde
belirlenebilmektedir.
İmalat mühendisliği
Malın imalatına başlamadan önce, planlama ve hazırlık çalışması yapmak
gereklidir. Bu çalışma imalat biçiminin seçimi, makina ve araçların
sağlanması, işlem koşullarının hazırlanması, personelin seçimi ve eğitilmesini
içermektedir. Ekonomik imalat için ön koşul ürün geliştirme ve dizayn bölümünce oluşturulan hata payı (tolerans) ile imalat işleminin gerçekleştirilmesidir.
Belirlenen tolerans ise işlemlerin çeşidine bağlı olarak değişmektedir. Bu durumun imalat mühendisliğinde dikkate alınmaması halinde imalat sırasında
ilave maliyet riski söz konusu olacaktır.
Malın denetimi de önceden planlanmalı ve hazırlanmalıdır. Bu faaliyetler
denetim planlaması olarak adlandırılmakta olup denetim noktalarının
planlanması ve dizaynı, yazılı prosedürün hazırlanması ve denetim araçlarının sağlanmasını içermektedir.
Satınalma
Önceden saptanan özellikler ve standartlara uygun bir biçimde hammadde ve diğer girdilerin en ekonomik şekilde zamanında ve kusursuz olarak
sağlanmasına yönelik çalışmalar satınalma faaliyetlerini oluşturmaktadır.
Satınalmada genellikle satınalma fiyatı ve teslim zamanını hesaba katmak
kolaydır. Malın kalitesini etkileyen faktörleri değerlendirmek ise daha zor
olmaktadır. Bu faktörlere yeterince önem verilmemesi büyük bir riske yol
açabilmektedir.
Sayfanın Başına Git
Üretim
Amaçlanan kalitede malın, tasarımına, dizaynına uygun, ve koordineli bir
şekilde imalatının tamamlanmasına yönelik çalışmalardır.
İmalat işlemi, planlanan zamanda ve istenen miktar ile anlaşmada verilen
özelliklere uygun kaliteye göre malları üretmeye yönelik olarak yapılmalıdır.
Zaman, miktar ve kalite birbirleriyle çelişen kavramlar gibi gözükmektedir.
Zaman ve miktara kalitenin üzerinde öncelik verilirse kötü sonuçlar söz
konusu olabilmektedir.
İmalatta kaliteyi etkileyen birçok faktör bulunmaktadır. Bu faktörler makinalar, araçlar, hammaddeler, operatörler ve gözetmenlerle ilgili olup, imalatın her aşamasında yer almaktadırlar. Sonucu etkileyen bu faktörlerin durumunun yeterli kaliteye ulaşmak için bilinmesi gerekmektedir.
Denetim
Üretilen ürün veya verilecek hizmetin kalitesinin amaçlanan şekilde olup
olmadığı bütün aşamalarda yapılacak olan denetim ile saptanmaktadır.
Ürünün bütün bu denetim sonuçlarına göre kabul veya red edilmesi söz
konusu olmaktadır. Üretimdeki aşamaların durumuna göre, denetim 3'e
ayrılmaktadır:
a) Başlangıç denetimi (Hammadde, girdiler vs.)
b) İşlem denetimi (İlk parça denetimi, ara denetim, operatör denetimi, son
parça denetimi, sıra denetimi)
c) Final denetimi (Tüketiciye ulaşmadan önce hatalı malların tespiti)
Pazarlama
İmalatı yapılan malın denetimlerden sonra piyasaya sunulmasından önce söz konusu malın özelliklerinin ve kullanım alanlarının tüketiciye tanıtılması
gerekmektedir. Bu amaca yönelik faaliyetler pazarlama faaliyetleri olarak
adlandırılmaktadır. Pazarlama faaliyetlerinin hedef alınan malın piyasasında
yoğunlaştırılması gerekmektedir.
Bazı satıcılarda malı olduğundan daha mükemmel tanıtma eğilimi
bulunmaktadır. Ancak bu durum tüketicide, hayal kırıklığına uğramasından
dolayı, malın düşük kalitede olduğuna dair bir düşünce oluşmasına yol
açmaktadır. Bu nedenle tüketiciye gerçek kalitede mal sunumu önemli
olmaktadır.
Servis
Herhangi bir malı satınalan tüketici belirli bir garanti süresinin verilmesini
tercih etmektedir. Malın kullanımı sırasında tüketicinin şikayetleri , problemleri olabilmektedir. Bu durumda çabuk ve etkili bir servise ihtiyaç duyulacağı açıktır.
Anlaşılır ve yeterli talimatlar, yedek parçalar sağlanması gibi hizmetlerle satış sonrasında tüketiciye yardımcı olunmaktadır. Kaliteli mal kavramının gerekli unsurlarından sayılan bu tür hizmetler söz konusu malın piyasasında yer edinme çabalarına katkıda bulunmaktadır.
Malın kalitesini etkileyen fonksiyonlar çokluğunu,
Kalite çemberinde yeralan fonksiyonlarla ilgili çalışanların herbirinin
kalite ile ilgili sorumluluğu bulunduğunu,
Kalitenin bu fonksiyonlarda yer alan birçok faaliyetin sonucunda ortaya
çıktığını,
Piyasada aranan bir malın oluşturulabilmesi için kalite ile ilgili bütün
faaliyetler arasında koordinasyonungerekliliğini, ifade etmektedir.
|
ÜRÜN
KALİTESİ
|
=
|
DİZAYN
KALİTESİ
Piyasa
Araştırması
Ürün Geliştirme
Özellikler
Diğer
|
X
|
İMALAT
KALİTESİ
Üretim
Birimleri
Üretim
Metodları
Personel
Diğer
|
X
|
ZAMAN
FONKSİYONU
Uygunluğu
Güvenirliği
Korunabilirliği
Diğer
|
X
|
TÜKETİCİ
SERVİSİ
KALİTESİ
Servis
Organizasyonu
Servis
İşlemleri
Kullanıcı
Eğitimi
Diğer
|
Sayfanın Başına Git
- YÖNETİM TEMSİLCİSİ KİMDİR?
 ISO 9000 Kalite Yönetim Sisteminin en önemli şartı üst yönetimin içerisinden bir yetkilinin kalite konusunu sahiplenmiş olmasıdır. Bu yaklaşımla kalitenin bir elemanın işi olması yerine yönetimin işi olması hedeflenmektedir. Kalite, bir ürün veya hizmetin belirlenen veya olabilecek ihtiyaçları karşılama kabiliyetine dayanan özelliklerin toplamıdır.
- ISO 9000 İLE İLGİLİ BAZI TANIMLAR:
PROSES: Girdileri çıktılara dönüştüren birbirleriyle ilgili veya etkileşimli faaliyetler takımı.
ÜRÜN: Bir prosesin sonucu.
SİSTEM: Birbirleriyle ilişkili veya etkileşimli elemanlar takımı.
YÖNETİM SİSTEMİ: Politika ve hedefleri oluşturma ve bu hedefleri başarma sistemi.
KALİTE POLİTİKASI: Bir kuruluşun yönetimi tarafından resmi olarak ifade edilen kalite ile ilgili bütün amaçları ve idaresi.
KALİTE YÖNETİMİ: Bir kuruluşun kalite bakımından idare ve kontrolü için koordine edilmiş faaliyetler.
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME: Şartların yerine getirilmesi yeteneğini arttırmak için tekrar edilen faaliyet.
VERİMLİLİK: Elde edilen sonuç ile kullanılan kaynaklar arasındaki ilişki.
- ISO Nedir?
1947 yılında kurulan ve yaptığı standardizasyon çalışmaları sonucu sanayiye, ticarete ve tüketicilere katkılar sağlayan ISO (International Organization for Standardization)Uluslararası Standard Organizasyonudur.
- ISO 9000:2000 Standardının Belgelendirme Çalışmaları
.jpg)
IAF (Uluslararası Akreditasyon Forumu), ISO-CASCO (Uygunluk Değerlendirme Komitesi) ve ISO TC176 nın ortak kararına göre; ISO 9001:2000 standardı yayınlandıktan sonra geçiş için 3 yıl süre verilmiştir.
ISO 9001, 9002, 9003: 1994 standartlarına göre belgelendirilen kurumlar 3 yıl daha bu sertifikaları sürdürebilecekler.
Sayfanın Başına Git
- ISO 9000:2000 SERİSİ NEDİR?
ISO 9000:2000 ISO 9000, ana standartlara giriş niteliğin taşımakta olup, kalite yönetim sistem serisinin vazgeçilmez bir parçasıdır. İçerdiği temel bilgiler ve terminoloji açıklamaları sayesinde, diğer üç standardın daha iyi anlaşılıp, kullanılabilmesinde önemli bir rol oynamaktadır.
ISO 9001:2000 ISO 9001 bir kuruluşun, müşterinin ihtiyaçlarıyla mevzuat gereklerini karşılamak yoluyla müşteri memnuniyetini arttırabilmesi için kalite yönetim sisteminde ne gibi şartları sağlaması gerektiğini ortaya koymaktadır.
ISO 9004:2000 ISO 9004 Kalite yönetim sistemlerini mükemmelliğe ulaştırmada araç olarak kullanılabilecek genel bir dökümandır.
- ISO 9000 STANDARDLARININ GELİŞİMİ
· 1963’de MIL/Q/9858 (ABD’de savunma teknolojisinde)
· 1968’de AQAP Standard'ları(NATO üyesi ülkelerde)
· 1979’da BS 5750(İngiltere’de)
· 1987’de ISO 9000 serisi (ISO tarafından)
· 1988’de EN 29000 standartları(CEN tarafından)
· 1988’de TS 6000 Kalite Güvence Sistem Standardı olarak yayımlandı
· 1991’de TS-EN-ISO 9000
· 1994’de ISO tarafından revize edildi.(9001:1994 / 9002:1994 /9003:1994)
· 1996’da EN 29000 serisi EN-ISO 9000 olarak yayınlandı.
· 2000’de ISO tarafından revize edildi ve 9001:2000 olarak yayımlandı.
- TS-EN-ISO 9001:2000 standardı şu bölümlerden oluşmaktadır:
1.KAPSAM
2.ATIF YAPILAN STANDARTLAR
3.TERİMLER VE TARİFLER
4.KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ
4.1 GENEL ŞARTLAR
4.2 DOKÜMANTASYON ŞARTLARI
5.YÖNETİM SORUMLULUĞU
5.1 YÖNETİMİN TAAHHÜDÜ
5.2 MÜŞTERİ ODAKLILIK
5.3 KALİTE POLİTİKASI
5.4 PLANLAMA
5.5 SORUMLULUK, YETKİ VE İLETİŞİM
5.6 YÖNETİMİN GÖZDEN GEÇİRMESİ
6.KAYNAK YÖNETİMİ
6.1 KAYNAKLARIN SAĞLANMASI
6.2 İNSAN KAYNAKLARI
6.3 ALT YAPI
6.4 ÇALIŞMA ORTAMI
7.ÜRÜN GERÇEKLEŞTİRME
7.1 ÜRÜN GERÇEKLEŞTİRMENİN PLANLANMASI
7.2 MÜŞTERİ İLE İLİŞKİLİ PROSESLER
7.3 TASARIM VE GELİŞTİRME
7.4 SATIN ALMA
7.5 ÜRETİM VE HİZMETİN SAĞLANMASI
7.6 İZLEME VE ÖLÇME CİHAZLARININ KONTROLÜ
8.ÖLÇME, ANALİZ VE İYİLEŞTİRME
8.1 GENEL
8.2 İZLEME VE ÖLÇME
8.3 UYGUN OLMAYAN ÜRÜNÜN KONTROLÜ
8.4 VERİ ANALİZİ
8.5 İYİLEŞTİRME
- NEDEN TS-EN-ISO 9000
- Kuruluşta kalite anlayışının gelişimini,
- Karın, verimliliğin ve Pazar payının artmasını,
- Etkin bir yönetimi,
- Maliyetin azalmasını,
- Çalışanların tatminini,
- Kuruluş içi iletişimde iyileşmeyi,
- Tüm faaliyetlerde geniş izleme ve kontrolü,
- İadelerin azalmasını,
- Müşteri şikayetinin azalması, memnuniyetin artmasını sağlayan,
- Ulusal ve uluslar arası düzeyde uygulanabilen bir yönetim sistemi modeli olduğu için.
Sayfanın Başına Git
|
Referanslar
http://www.asbcert.com
|
Üniversitemizin değerli öğretim elemanları: